Trauma en het effect op lichaam en geest

Trauma kan je psyche en biochemie diepgaand veranderen, waarbij vreemde onverklaarbare symptomen kunnen ontstaan, waar artsen zich geen raad mee weten. En zolang de reguliere geneeskunde de psyche en lichaam niet aan elkaar gaan koppelen, zal trauma nooit begrepen worden. De impact van een emotioneel trauma heeft altijd ook een fysieke uitwerking, en zodra deze emotionele impact niet wordt geheeld en fysiek wordt losgelaten, kunnen er zelfs jaren later fysieke klachten komen, als er weer een trigger of chronische stress aanwezig is.

Het lichaam spant zich aan voor een vluchtactie tijdens een traumatische gebeurtenis, gaat in angst en zet zich schrap, of het gaat in het gaat in de bevriesstand. Normaal gezien zou een lichaam weer daarna moeten normaliseren, maar indien het herstellende vermogen is geblokkeerd, of er gebeuren meerdere trauma ervaringen achter elkaar, kan het lichaam zich niet herstellen en blijf je in de vecht, vlucht of bevriesstand staan. Met de invloed van trauma op fysieke en mentale gezondheid is er een lange lijst aan symptomen wat er kan ontstaan waar geen pil voor te krijgen is, maar waar naar het celgeheugen gegaan moet worden en via lichaamswerk de herinneringen moeten worden losgelaten en het zenuwstelsel gereset. Het gaat niet om de intense emotie, maar om de lichamelijke gewaarwording die vrij komt.

Trauma kan de hel op aarde zijn, maar een verwerkt trauma een geschenk van de Goden

Traumatische symptomen worden niet veroorzaakt door de gebeurtenis zelf, maar ze komen voort uit de bevroren restant energie die niet is opgeheven en ontladen. Dit restant blijft in het zenuwstelsel gevangen en opgeslagen, waar het jouw lichaam en geest schade toebrengt. Bij PTSS bijvoorbeeld is je systeem een soort afspeelplat geworden, die blijft hangen in het proces van bevriezen of vechten en vluchten en er weer uit komt, maar dat wordt steeds herhaalt. Dieren ontladen zich na een trauma vanzelf door te gaan schudden en trillen, hierdoor laten ze de energie los van het trauma wat in hun lichaam zit. Mensen hebben dat niet van nature door te gaan schudden, al zou dat een hele goede techniek zijn om dat na trauma te gaan doen. Het gaat niet om erover te blijven praten, het gaat om het lichaamsbewustzijn dat te ontladen.

Wat is een trauma?

Een trauma is de reactie op een ervaring die jou op een intense manier beïnvloed fysiek en emotioneel, wat je in een vecht, vlucht of bevriesstand zet. Denk aan geweld, ziekte, ziekenhuisopname, operaties, ongelukken, (seksuele) mishandeling, plotseling verlies van geliefd iemand, bevallingen, brand, ruzie, scheiding, natuurrampen, maar ook hele kleine dingen kunnen een traumatische ervaring zijn, zoals een kind die zijn ouders kwijt is in een pretpark, terwijl die alleen uit het oog zijn van het kind. Of andere alledaagse dingen kunnen al voor een trauma zorgen. Veel van de trauma ervaringen zijn terug te herleiden tot in de kindertijd. Met je bewuste gedachten kan je denken dat het geen impact meer heeft, of het is zelfs weggedrukt, maar op onbewust en op celniveau is daar de herinnering nog van gevaar. Onopgeloste trauma’s kunnen je overdreven voorzichtig, geremd, dwangmatig of in slachtofferschap houden. Het kan de kwaliteit van je relaties en seksuele ervaringen verstoren. Alleen hangt dat er vanaf  hoe jij ermee omgaat en het gaat verwerken. Het belangrijkste is, is dat we allemaal een aangeboren vermogen hebben om trauma’s te verwerken. Dit verwerkingsproces wordt geblokkeerd door medicijngebruik wat symptomen onderdrukt, door teveel aanpassing en beheersing of door het ontkennen van je gevoelens.

Het ontstaan van psychosomatische klachten

Langdurige of korte heftige emotionele stressmomenten zorgen voor een aanpassing in je biochemie. Door het teveel aan adrenaline en cortisol wat aan gemaakt wordt en het zenuwstelsel wat te lang of te vaak ‘aan staat’ kan het lichaam niet meer in de helingstand komen en wordt alles in het lichaam belast. Zoals het microbioom, de spijsvertering, neurotransmitters, hormonen, mineralen tekorten etc. Doordat dit uit balans raakt, en niet wordt hersteld, komen er steeds meer vage klachten bij, die zorgen voor paniek, depressie, angsten, fobieën, slecht slapen, zenuwklachten, hartkloppingen, slechte darmgezondheid, gedragsproblemen, geen levenslust etc. Al deze klachten kunnen ook sluimerend aanwezig zijn en de kop opsteken na jaren lange onderdrukking, als er een schijnbaar onbelangrijke gebeurtenis is, die de trigger is voor wat er al aanwezig was. Die geeft dan de instorting van het eerdere weggedrukte trauma.

Sjamanistische benadering van genezing

Vele sjamanistische culturen zien trauma als een verwonding op het niveau van de ziel. Dat er een zielsdeel is verwijderd van het lichaam, verdwaald en ergens anders is terechtgekomen. Daarom werken sjamanen met het terughalen van die zielsdelen om het lichaam te helen, met plantmedicijnen of soulretrieval ceremonies. Er wordt als het ware het gedefragmenteerde deel van de ziel teruggehaald en heelheid gecreëerd bij de mens die trauma heeft ervaren. Ook in Nederland kan je deze sessie ervaren van een soulretrieval. 

Somatic Experience als tool

De invloed van trauma is dat mensen niet meer verbonden zijn met hun lichaam, er makkelijk uit gaan, kunnen dissociëren en veel in hun hoofd zitten. Want voelen is pijnlijk, dat is het coping mechanisme wat is ontstaan door het niet voelen van de emotionele en fysieke pijn. Het ontkoppelen van lichaam en geest is een van de belangrijkste gevolgen van trauma. Hieronder vind je een oefening om zelf die zintuigelijke waarneming weer te herstellen.

Benodigdheden: pulserende douchekop

Oefening

Neem elke dag een douche met een zachte pulserende douche van ongeveer 10 minuten. Maak de temperatuur koel of lauwwarm en laat het pulserende water over je lichaam stromen. Breng je aandacht naar het gedeelte waar het water op gericht is en ga voelen hoe dat voelt. Begin op je handen, je polsen, je armen, je schouders, gezicht, hoofd, nek, borst, rug, benen, bekken, heupen, dijen, enkels en voeten. Schenk aandacht aan het gevoel op elke plek, ook als je niks voelt, pijnlijk is of heel lekker is. Terwijl je dit doet, zeg dan tegen jezelf: ‘Dit is mijn hoofd, mijn gezicht’ Etc, ‘welkom terug’ Dit is een manier om weer in je lijf te zijn en het wakker te maken. Wat ook helpt is om op verschillende delen, zachte klapjes te geven, ook dit zal je lichaamsgevoel herstellen, als je dit vaker doet.

Deze eenvoudige oefening, zal bijdragen aan de verbeterde verbinding tussen jouw lichaam en geest, wat van belang is in het herstellen van de disconnectie door trauma.

Felt Sense is een andere oefening waarin je elke paar seconden op de sensaties let in je lichaam, elke temperatuurverandering, elke emotie, elke aanraking waar je op zit of tegen aankomt, wat je proeft, ruikt, hoort, je adem, de spanning, tinteling of de beweging van je lichaam. Alles observeer je in zachtheid in jezelf. Deze manier van observeren, bewust worden en voelen, zorgt dat jij je natuurlijker gaat voelen, meer geaard gaat zijn, en je beter thuis gaat voelen in je lichaam. Heb geduld en stapje voor stapje ga je steeds meer voelen in je lichaam. Je versterkt hiermee je lichaamsbewustzijn en daarmee de verbinding met je geest en lichaam. Je versterkt ook je instinctieve gevoelens hiermee, waardoor je meer gaat voelen wat wel en niet goed voelt voor jou. Jezelf leren kennen door de felt sense is een eerste stap naar de verwerking van trauma. Voor meer informatie hierover, zoek een specialist in Somatic Experience die je hierin ook kan begeleiden. Daarin worden meer oefeningen gedaan (die ook steeds een beetje dieper gaan) om de connectie met je lichaam weer te versterken.